Zwarte man Sandman was kortgeleden op reis in het land van Volvo, Hasselblad en Strindberg. Zwarte man van der Veen was kortgeleden in Parijs. Nu de stad van Zlatan Ibrahimovic. In het volgende schrijven van Sandman komen deze werelden bij elkaar. Connotaties met de SC worden niet geschuwd.
August Strindberg was zoekende. Zijn ogen zijn die van een madman. Een blik op een van zijn vele zelfportretten en een ieder ziet onmiddellijk: dit is geen mens die na het avondeten met de krant op schoot in slaap valt. En dat wat hij zocht vervulde hem met zoveel angst dat hij, tijdens het bohèmeleven in Parijs, in een zware psychische crisis raakte. Ik weet waar hij bang voor was: zichzelf.
Als zwarte man herkende ik dat, ook wij zijn soms zoekende.
Zwarte man: ‘Woar binnen mien klompen?’
Vrouw van de zwarte man: ‘Woar ze altied stoan, koukop. Bie achterdeure.’
Op persreis met het Groninger Museum, als voorbereiding op de expositie Nordic Art die in december opent, bezocht een gezelschap journalisten het huis van Strindberg in Stockholm. Naast toneelschrijver en dichter was hij schilder en een paar van zijn woeste zeegezichten, de reflecties van een verscheurd innerlijk, zijn straks op Museumeiland te zien. Wij waren in zijn voormalig woonhuis, een voor zijn tijd (Strindberg leefde van 1849-1912) modern huis met met cv, lift en wc en ik wist onmiddellijk: hier woonde een zwarte man.
Een van Zwedens meest invloedrijke schrijvers, hij domineerde de letteren bijna vier decennia, was een man van tegenstellingen: Een vrouwenhater, maar getrouwd geweest met twee actrices en een journaliste. Zoals bekend niet de meest gemakkelijke types (aan de andere kant, welke vrouw is wel gemakkelijk?) en enerzijds atheïst en antisemiet (al was antisemitisme in zijn tijd niet ongewoon) en anderzijds religieus aangelegd en gefascineerd door het occulte. Daarbij bewoog hij zich op maatschappelijk vlak in twee werelden. Hij had een eigen theater, thuis van de intelligentsia, maar kwam op voor de arbeiders en ondanks zijn strubbelingen met zijn psyche was hij ongelooflijk productief.
De herkenning als zwarte man is er dus ook in het gedoe met onze eigen, feministisch-angehaugte vrouwen.
Zwarte man: ‘Woar stait de jenever?’
Vrouw van de zwarte man: ‘Most nait zoveel zoepen.’
Zwarte man: ‘Heb ik neudig. Ik ontspan slecht.’
Vrouw van de zwarte man: ‘Most zulf waiten, maar ik gai vanoavend nait weer met de bainen wied.’
Als vierde kind van een scheepsmakelaar haatte hij zijn stiefmoeder (het komt altijd ergens vandaan, nietwaar?) en studeerde aanvankelijk medicijnen. Acteur worden mislukte, maar daar hield hij wel een baan als schrijver aan over. Na de psychische crisis verscheen een van zijn bekendste werken, Infernocrisis (1894-1896) en dat bracht hem tot een ‘nieuw, ondogmatisch en onkerkelijk maar wel christelijk religieus geloof, waarin schuld en boete een grote rol spelen’.
Volgens Strindberg was het lijden ‘een soort mystiek gebeuren en het leven een zuiveringstoestand die aan de mensen was opgelegd’ (bron: Wikipedia).
Ook dat komt ons, zwarte mannen, onlosmakelijk verbonden met de Veenkoloniën, niet onbekend voor. Op de lege vlaktes, op de koude tribunes en kijkend naar het spel van SC Veendam, lijden wij. Om het lijden zelf, als boetedoening, om de zwarte ziel te zuiveren.
De Zweedse toneelschrijver heeft zelfs geprobeerd om goud te maken en ook daar ligt een raakvlak, want was het niet onze eigen directeur Henk Eising, die afgelopen voorjaar uit niets goud probeerde te maken?
Op de laatste verjaardag van Strindberg waren er tien- tot vijftienduizend mensen op de been en zijn begrafenis was een nationale gebeurtenis, waarbij vijftigduizend mensen, toen eenvijfde van het totaal aantal inwoners van Stockholm, langs de route naar het kerkhof stonden. Zijn ideeën verdelen het land, dat in 2012 zijn honderdste sterfdag viert, nog steeds in voor- en tegenstanders. God hebbe zijn zoekende ziel, maar dankzij deze zwartste aller mannen begrijp ik Zlatan Ibrahimovic beter.
August Strindberg was zoekende. Zijn ogen zijn die van een madman. Een blik op een van zijn vele zelfportretten en een ieder ziet onmiddellijk: dit is geen mens die na het avondeten met de krant op schoot in slaap valt. En dat wat hij zocht vervulde hem met zoveel angst dat hij, tijdens het bohèmeleven in Parijs, in een zware psychische crisis raakte. Ik weet waar hij bang voor was: zichzelf.
Als zwarte man herkende ik dat, ook wij zijn soms zoekende.
Zwarte man: ‘Woar binnen mien klompen?’
Vrouw van de zwarte man: ‘Woar ze altied stoan, koukop. Bie achterdeure.’
Op persreis met het Groninger Museum, als voorbereiding op de expositie Nordic Art die in december opent, bezocht een gezelschap journalisten het huis van Strindberg in Stockholm. Naast toneelschrijver en dichter was hij schilder en een paar van zijn woeste zeegezichten, de reflecties van een verscheurd innerlijk, zijn straks op Museumeiland te zien. Wij waren in zijn voormalig woonhuis, een voor zijn tijd (Strindberg leefde van 1849-1912) modern huis met met cv, lift en wc en ik wist onmiddellijk: hier woonde een zwarte man.
Een van Zwedens meest invloedrijke schrijvers, hij domineerde de letteren bijna vier decennia, was een man van tegenstellingen: Een vrouwenhater, maar getrouwd geweest met twee actrices en een journaliste. Zoals bekend niet de meest gemakkelijke types (aan de andere kant, welke vrouw is wel gemakkelijk?) en enerzijds atheïst en antisemiet (al was antisemitisme in zijn tijd niet ongewoon) en anderzijds religieus aangelegd en gefascineerd door het occulte. Daarbij bewoog hij zich op maatschappelijk vlak in twee werelden. Hij had een eigen theater, thuis van de intelligentsia, maar kwam op voor de arbeiders en ondanks zijn strubbelingen met zijn psyche was hij ongelooflijk productief.
De herkenning als zwarte man is er dus ook in het gedoe met onze eigen, feministisch-angehaugte vrouwen.
Zwarte man: ‘Woar stait de jenever?’
Vrouw van de zwarte man: ‘Most nait zoveel zoepen.’
Zwarte man: ‘Heb ik neudig. Ik ontspan slecht.’
Vrouw van de zwarte man: ‘Most zulf waiten, maar ik gai vanoavend nait weer met de bainen wied.’
Als vierde kind van een scheepsmakelaar haatte hij zijn stiefmoeder (het komt altijd ergens vandaan, nietwaar?) en studeerde aanvankelijk medicijnen. Acteur worden mislukte, maar daar hield hij wel een baan als schrijver aan over. Na de psychische crisis verscheen een van zijn bekendste werken, Infernocrisis (1894-1896) en dat bracht hem tot een ‘nieuw, ondogmatisch en onkerkelijk maar wel christelijk religieus geloof, waarin schuld en boete een grote rol spelen’.
Volgens Strindberg was het lijden ‘een soort mystiek gebeuren en het leven een zuiveringstoestand die aan de mensen was opgelegd’ (bron: Wikipedia).
Ook dat komt ons, zwarte mannen, onlosmakelijk verbonden met de Veenkoloniën, niet onbekend voor. Op de lege vlaktes, op de koude tribunes en kijkend naar het spel van SC Veendam, lijden wij. Om het lijden zelf, als boetedoening, om de zwarte ziel te zuiveren.
De Zweedse toneelschrijver heeft zelfs geprobeerd om goud te maken en ook daar ligt een raakvlak, want was het niet onze eigen directeur Henk Eising, die afgelopen voorjaar uit niets goud probeerde te maken?
Op de laatste verjaardag van Strindberg waren er tien- tot vijftienduizend mensen op de been en zijn begrafenis was een nationale gebeurtenis, waarbij vijftigduizend mensen, toen eenvijfde van het totaal aantal inwoners van Stockholm, langs de route naar het kerkhof stonden. Zijn ideeën verdelen het land, dat in 2012 zijn honderdste sterfdag viert, nog steeds in voor- en tegenstanders. God hebbe zijn zoekende ziel, maar dankzij deze zwartste aller mannen begrijp ik Zlatan Ibrahimovic beter.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten