Ook in 2013 veel leesplezier.
Er is teveel ruis. Er is teveel Pauw & Witteman. Er is teveel De Wereld Draait Door. Ik zou de laatstgenoemde talkshow ook met behulp van het inmiddels in het Nederlandse taalgebruik ingeslopen acroniem DWDD kunnen opschrijven. Acroniem is daarbij een moeilijk woord voor afkorting. DWDD is een acroniem. DWDD is tevens een afkorting.
Toen ik jong was werkte ik bij de PTT, op de afdeling Telecom. Ik was nog maar net in dienst toen de naam eerst omgedoopt werd tot DIA (vraag me niet waarom) en direct daarna in PTT Telecom. Vervolgens werd het Koninklijk en toen was het al heel snel KPN Telecom, waarbij KPN voor Koninklijke PTT Nederland staat. We hadden destijds twee poten: KPN Post en KPN Telecom. Het was een oud bedrijf, vooral vanwege de post. Vandaar dat het na 100 jaar koninklijk werd. Zo zat dat destijds in elkaar. Bestond je als bedrijf 100 jaar, dan werd je koninklijk. Voor zover ik wist was dat de regel. Simpel.
Misschien moest je daarvoor eerst nog een koninklijke aanbeveling van de koningin ontvangen. Dat weet ik niet zeker. Net zomin als ik ook niet zeker weet of Maxima straks koningin Maxima (kM) wordt of gewoon prinses Maxima (pM) blijft. Wel ben ik benieuwd naar het bestaan onder Koning Willem IV, want in de bijna 53 jaar dat ik nu leef heeft hier in Nederland altijd een koningin de scepter gezwaaid. Eerst Wilhelmina (kW), toen Juliana (kJ), toen Beatrix (kB).
Bij KPN ging er een boekje rond met officële verkortingen zoals we die binnen het bedrijf dienden te gebruiken. Het boekje bevatte maar liefst 132 bladzijden verkortingen. Verkortingen zijn geen afkortingen, maar verkorte samenstellingen van binnen een bedrijf veelvuldig gehanteerde termen. Soms zijn deze termen lang, zoals Factuur Inning Order En Notavervaardiging Systeem, Perforator Driepits Groen, Monochroom Beeldsherm VT220, Linker Afstelpoot Bureau Standaard. Met zulke termen is de noodzaak tot verkorten goed te begrijpen. Dat laat onverlet dat het onmogelijk is deze verkortingen uit je hoofd te leren. De grappigste en ook de enige die ik na al die jaren heb kunnen onthouden is DRAMA. Dat was een verkorting voor de door de postbodes gebruikte draagmandjes.
DRAMA was bij KPN een verkorting.
KPN is een afkorting.
Een afkorting is een acroniem.
Dat laatste blijkt niet waar te zijn, kom ik net achter. In Wikipedia wordt gesteld dat een acroniem (Grieks woord voor 'naam uit de uiteinden') een afkorting is die wordt uitgesproken als een woord. Daarbij wordt soms de eis gesteld dat elke letter een apart woord voorstelt, net zoals een initiaalwoord, waar ik overigens gisteravond voor het eerst van hoorde tijdens het Groot Dictee Der Nederlandse Taal op tv.
Een mooi voorbeeld van een acroniem is NAVO, dat Noord-Atlantische Verdrag Organisatie betekent. In het zuidelijk halfrond spreken we trouwens over de transatlantische verdragsorganisatie aldaar met behulp van het acroniem SOA. Dat klinkt grappig, maar check het maar op het internet. Het is heus waar.
DWDD is dus GEEN acroniem. Je spreekt het immers niet uit als een woord, maar als vier opeenvolgende lettergrepen.
Nou, dat weet ik dan ook weer. Niet dat het veel uitmaakt, want over pakweg een maand zal ik al deze informatie weer vergeten zijn en zal ik er weer lustig op loskleppen en afkortingen en acroniemen opnieuw door elkaar heen gebruiken.
En ik zal me dan hoogstwaarschijnlijk opnieuw ergeren aan dat enorme oerwoud aan afkortingen en acroniemen en verkortingen dat mijn wereld steeds moeilijker te begrijpen maakt. Want APK, ATM, B&W, BTW, DWDD, FB, FBTO, FEBO, KPN, KPMG, P&W, SVP, BVD en GVD vormen slechts het topje van de ijsberg van miljoenen afkortingen, waarmee de wereld steeds weer vanuit een ander perspectief wordt belicht. Je moet telkens opnieuw schakelen.
En daarbij ga je steeds dieper in de ruis.
Er zit iets polariserends in. Iets van de intellectuelen - die niet alleen de meeste afkortingen en acroniemen nog wel kunnen plaatsen, maar ze vooral ook steeds weer bedenken en bezigen - tegen de rest. Iets van ons kent O.N.S. Het heeft iets van zichzelf heel erg hard op de borst kloppen.
Net zoals in het louter voor intellectuelen bestemde spelletje Het Groot Dictee Der Nederlandse Taal op tv. In de editie van gisteravond hoorde ik - met mijn rug naar de beeldbuis toe - ondermeer de term 'patatjemet' voorbij komen. Tijdens het bespreken van het eindresultaat maakte de intellectuele goegemeente zich er vrolijk om dat dit nu een moderne samenstelling was en dat je dit tegenwoordig zonder koppelteken schrijft. Patatjemet in plaats van patatje met.
Boeien! dacht ik. Want dat stelletje potsierlijke parvenuen op tv dat zo graag de elite uithangt gaat zich echt niet verlagen door op zondagavond in de lange rij bij de patatboer aan te sluiten voor een patatje met en twee frikandellen, in de hoop net op tijd thuis te zijn voordat om zeven uur 's avonds Studio Sport van start gaat.
De gewone Jan Lul daarentegen bestelt zondagavond nog steeds een patatje met. Dat je zoiets volgens de nieuwste, opnieuw amper te begrijpen spellingsregels aan elkaar dient te schrijven zal hem een rotzorg zijn, zolang het maar duidelijk is dat hij een grote portie besteld heeft en dat er flink veel mayo bij geschept mag worden.
Wat de spelling van het bestelde betreft is het voor Jan Lul grotendeels ruis.
Hij bestelt gewoon zijn patatjemet.
Hij ziet dat de patatbakker op een kladblok PM opschrijft.
Hij denkt: ja, dat snap ik. Dat betekent patatje met.
In het Engels betekent PM Prime Minister.
In het Nederlands betekent het Minister President. Maar je schrijft het dan omgekeerd. De afkorting dus, niet de term zelf.
In het bedrijfsleven betekent het projectmanager.
In Hollywood betekent het puppetmaster.
In Mali betekent het pontje over de uitgedroogde rivier.
In Nieuw-Zeeland staat PM voor Pedagogues Megagogues, een club van mensen die de door filmregisseur Peter Jackson vervaardigde 'Lord of the rings' trilogie - waarvoor de buitenopnames op het Zuid-Eiland (SI ofwel Souh Island) gemaakt zijn - tot op het bot haten. Ik wou er ook lid van worden, maar ik ben daarvoor afgewezen omdat ik een JL (Jan Lul) uit NL ben.
In Argentinië zijn er zes mannen die zich trots met deze afkorting tooien, want daar staat PM voor het Eerste Vriendje Van Maxima (el amigo Premiero qui made lovidos multo grande mucho gusto to Maxima).
In Spanje stond PM voor Peseta Machine. Dat is sinds de invoering van de euro veranderd in EM.
In Veendam, aan De Lange Leegte, staat PM voor de Pink Men. Dat zijn niet De Zwarte Mannen (DZM), die overigens wel met de PM sympathiseren, aangezien die getrouwd zijn met de PL (Pink Ladies).
En bij de patatboer (PB) staat het gewoon voor patatje met.
Want de rest blijft ruis.
(c) Bill Mensema
Geen opmerkingen:
Een reactie posten