vrijdag 5 februari 2021

Earring in Pruim

Als zelfs de overbuurvrouw bij het verlaten van haar auto in het lommerrijke Haren mij aanspreekt met de tekst dat de 'Golden Earring' niet meer zal optreden, dan zegt dat iets over de status van deze band.


Wie is er niet groot mee geworden?


Dat George Kooymans gekweld wordt door ALS en noodgedwongen moet stoppen met optreden stemt heel verdrietig. Menno Pot van de Volkrant toont op Twitter foto's van zijn playbackshow als zijnde Golden Earring op de lagere school. Wie heeft er nou niet een Earring herinnering. 


De Earring was groter dan Nederland en zeker groter dan onze provincie. Vaak optredend in Groningen werd je door riff & show deelgenoot van een wereld die onweerstaanbaar groter was dan jezelf en smaakte naar meer. De Earring, dat was geen gerommel in de marge, dat was het betere en serieuze werk. Haagse bluf en branie, kom daar maar eens overheen. De toon was gezet.


Zwarte Man Sandman heeft ooit in de Groninger Gezinsbode geschreven over George Kooymans zijn ongeluk in de feestent van Pruim in Zevenhuizen. Hieronder het hele verhaal. Ik was erbij. Ik hoor de knal nog.


George heeft ALS. Optreden gaat niet meer. 


Sorry overbuurvrouw, maar Golden Earring Live uit '77 gaat vanavond wel op tien.


André van der Veen



De Earring in Pruim? Dat gaat toch vaak niet door

 

Mijn vader kan erg negatief zijn. Het is moeilijk te bevatten dat ik tot iets zinnigs in staat ben. Als ik zeg dat Jacques d’Ancona me begroette met ‘Hallo Herman’, klinkt het: ‘Dat zal wel. Tegen jou zeker?’

Als ik hem een Hard Gras laat zien met een verhaal van mij is het: ‘Oh die. Heb ik al gelezen.’

Complete onzin, want het blad was net twee dagen uit. De sfeer is: Het was niks, het is niks, het wordt niks en verbeeld je maar niks.

 

Ik troost me met de gedachte dat hij daarin bepaald niet uniek is, want zo denkt half Groningen. Half Oost-Groningen. Wij gaan er vanuit dat het geluk niet voor ons is weggelegd en elk initiatief om er toch wat van te maken wordt met een grauw en een grom de grond ingeboord. Het gevolg is dat ik helemaal niks meer vertel en gedwee luister naar het oeverloze gezever over seniorencampings die voor tot en met 2015 zijn geboekt en op de opmerking ‘zou ook wat voor jullie zijn’ knik ik ‘ja’ en denk ik ‘nee’.

Ik snap natuurlijk ook dat Nederland niet op mij zit te wachten, maar dat betekent niet dat je niet af en toe een poging kunt doen. Waar ik bovendien plezier aan heb. Als ik dood ga wil ik kunnen zeggen dat ik het heb geprobeerd.

 

Maar de generatie van mijn ouders (mijn moeder is trouwens wel positief) en de generaties daarvoor zijn er huiverig voor dat je je kop boven het maaiveld uitsteekt. Daarin geven ze blijk van een enorm minderwaardigheidscomplex. Ze denken nogal hïerarchisch; het gevolg van een eeuwenlange traditie waarin arbeiders kort werden gehouden en het zal duidelijk zijn: ik kom uit een arbeidersfamilie.

 

Ik dacht eerst ook zo en ik stond met open bek te kijken toen ik bij de Groninger Gezinsbode ging werken. Allerlei figuren uit de wereldpers deden de stad aan of hadden dat al gedaan: Bono, Michael Gorbatsjov, Joan Collins, Bob Dylan, Lou Reed, Seymour Hersh, Isabel Allende, Iris Murdoch, Philip Glass, Steve Vai, Salman Rushdie, Eddie Vedder, Nirvana, Umar bin Hassan, Allen Ginsberg en Bon Iver.

Oost-Groningers kunnen zich niet voorstellen dat dergelijke grootheden naar het noorden komen. Wat moeten die mensen hier? Hier is toch niks?

 

Het is om gek van te worden want ik ben meer van ‘succes is een keuze’ (tenminste, als je wieg niet in de sloppen van Rio staat), maar het gruwelijke gebrek aan zelfvertrouwen en ‘dat is toch niet voor ons’ is er moeilijk uit te rammen.

Een vriend van mij, opgegroeid in Zevenhuizen, ondervond dat toen de Golden Earring zou optreden in Pruim. Het was in 1979, op zaterdag 18 augustus en zijn ouders spraken toen een zin die decennia lang in veel huishoudens moet zijn gezegd, vooral van ouders richting teenagers die dachten dat de wereld wel op hun zat te wachten en die sindsdien in mijn hoofd is blijven hangen: ‘Dat gaat toch vaak niet door’.

Dat gaat toch vaak niet door. Wordt niks. Overdreven ja. Snakkerij. Waar is dat allemaal voor nodig? Ga maar gewoon werken voor de kost.

 

Er was een ontploffing op het podium en George Kooymans werd afgevoerd in een ambulance. De oorzaak: een special effect-bom die een gat in het dak sloeg, de gitaar halveerde en een gapende wond veroorzaakte in de hals van de muzikant, op een halve centimeter van diens slagader. Het zit er nog steeds en op sommige foto’s kun je het zien.

De gitarist vertelde erover in de Haagsche Courant van donderdag 2 april 1987: “Ik had een grote mitrailleurhuls met kruit aan de kop van mijn gitaar bevestigd die ik electronisch bij het slotakkoord kon afschieten en dan ontstond er een waanzinnige steekvlam. Op een goede dag was het kruit op en kregen we kruit uit Engeland. Dat was of van een andere kwalititeit of degene die de huls vulde had een borrel op en heeft er een schepje teveel in gegooid.”

Het optreden werd uiteraard afgebroken en toen die vriend vroeger dan verwacht thuiskwam zeiden zijn ouders: ‘Zie je wel.’

 

Herman Sandman

 

(Voor het eerst verschenen in de Groninger Gezinsbode in de zomer van 2012 in de serie 'De klompen weer aan, in dat jaar ook gebundeld in De laatste bus naar Slochteren (Uitgeverij Passage, 2012))